برای بررسی وضعیت بیولوژیکی بیمار در بخش های خصوصی و مراقبت های ویژه بیمارستان و مراکز درمانی، از مانیتور علائم حیاتی استفاده می شود که می تواند به طور پیوسته و مرتب، وضعیت های مختلفی از بیمار نظیر تنفس، اکسیژن، ضربان قلب و پمپاژ خون را در مانیتور موردنظر نمایش دهد و در صورت نیاز و خارج شدن وضعیت بیمار از حالت نرمال، هشدار صادر کند. این محصول با داشتن کاربرد بسیار گسترده در عرصه پزشکی نیاز به شفاف سازی نحوه کارکرد دارد که مجموعه یوکامد در این صفحه با ارائه اطلاعات کامل، خرید مناسبی از این دستگاه را برای متقاضیان ممکن می سازد.
مانیتور علائم حیاتی چیست و چه کاربردی دارد؟
مانیتور علائم حیاتی یک دستگاه الکترونیکی پیشرفته است که با اتصال یافتن به بدن بیمار، می تواند وضعیت آنی فرد را مورد بررسی قرار داده و آن را به صورت عددی و گرافیکی روی صفحه مانیتور اعلام کند. از سویی دیگر این دستگاه با داشتن سیستم پردازشی هوشمند، امکان شناسایی وضعیت وخیم بیمار را با توجه به اطلاعات دریافتی دارا می باشد و در صورت مشاهده خروج وضعیت بدنی بیمار از حالت نرمال، با بوق های هشدار، اعلان موردنظر را برای پزشکان و کاور درمان صادر می کند.
مواردی که تحت کنترل مانیتور علائم حیاتی قرار دارند شامل ضربان قلب، اکسیژن خون، فشار خون، دمای بدن و نرخ تنفس و… می باشد که این موارد به عنوان اصلی ترین پارامترهای علائم حیاتی بیمار، توسط این دستگاه به صورت لحظه ای کنترل می شوند. این دستگاه می تواند در بخش های مراقبت ویژه بیمارستان و مراکز درمانی (ICU و CCU)، داخل آمبولانس، اورژانس ها و اتاق های جراحی مورد استفاده قرار بگیرند و علائم حیاتی مهم بیمار را برای تشخیص و درمان برای کادر پزشکی اعمال کنند.
اجزای اصلی و نحوه عملکرد
مانیتور علائم حیاتی، صرفا دارای اجزای متعددی است که هر یک می توانند با داشتن عملکرد متفاوت و جداگانه، امکان کنترل علائم حیاتی بیمار را به صورت کامل فراهم کنند. از اجرای مهم و اصلی این دستگاه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- یک نمایشگر برای نمایش عددی و نموداری
- ماژول ها برای کنترل علائم حیاتی مختلف بیمار
- سنسورها و پروپ ها
- CPU برای پردازش مرکزی داده های دریافتی از ماژول و سنسورها
- سیستم هشدار برای اعلان صوتی و تصویری هشدار جهت خارج شدن علائم از حالت نرمال
پارامترهای حیاتی قابل اندازه گیری با دستگاه
دستگاه مانیتور علائم حیاتی با بهره گیری از سیستم کنترلی خود و دریافت سیگنال های صوتی و الکتریکی از طریق سنسور، پروپ و ماژول ها، پارامترهای حیاتی زیر را مورد سنجش قرار می دهند:
- ECGیا الکتر کاردیوگرام برای ثبت فعالیت الکتریکی قلب، نمایش ریتم ضربان و بررسی آریتمی‌های قلبی
- SpO₂یا اشباع اکسیژن خون برای اندازه گیری درصد اشباع هموگلوبین از اکسیژن
- NIBPیا فشار خون غیر تهاجمی برای بررسی میزان فشار سیستولیک، دیاستولیک توسط کاف بادی
- IBP فشار خون تهاجمی برای اندازه‌گیری فشار خون از طریق کاتتر شریانی در بیماران بحرانی
- Respirationیا تنفس برای شمارش تعداد تنفس در دقیقه
- Temperatureیا دمای بدن برای بررسی دمای مرکزی بدن
- EtCO₂یا اندازه گیری دی اکسید کربن انتهای بازدم برای بیماران بیهوش یا تحت مراقبت های خاص
- Cardiac Outputیا برون ده قلبی برای بیماران ICU/CCU
انواع مانیتور علائم حیاتی بر اساس کاربرد
مانیتورهای علائم حیاتی که در مراکز درمانی مورد استفاده قرار می گیرند از لحاظ مکان مورد نصب و کاربرد، به سه دسته اصلی مانیتور CCU، مانیتور ICU و مانیتور آمبولانس تقسیم می شوند.
مانیتور علائم حیاتی برای بخش ICU
این مانیتور به علت قرارگیری در بخش ICU، دارای کاربردهای ویژه ای است که می تواند پارامترهای حیاتی مانند کاردیوگرام، فشار خون، اکسیژن خون، دما و… را به طور کامل و آنی کنترل نماید. همچنین قابلیت اتصال به سیستم مرکزی پرستاری را دارد که کادر درمان بتوانند به صورت همزمان، وضعیت بیولوژیکی چندین بیمار را بررسی و کنترل نمایند.
این دستگاه با کاربرد ویژه می تواند برای استفاده طولانی مدت جهت بررسی لحظه ای وضعیت بیماران بدحال، بیماران جراحی شده، دارای نارسایی های ارگانی حاد و تحت نظر در بخش ICU مورد استفاده قرار بگیرد.
مانیتور علائم حیاتی ویژه CCU
بهره گیری از مانیتور علائم حیاتی مخصوص CCU، برای تمرکز روی تمامی فعالیت های جزئی قلب انجام می گیرد که این مانیتور می تواند با سیستم های پردازشی و هوشمند خود، فعالیت های قلبی بیمار را از جوانب مختلف تحت اختیار کادر درمان قرار دهد. این مانیتور دارای پایش ECG یا الکتروکاردیوگرام با لیدهای چندگانه است که انواع آریتمی های قلبی، تغییرات ST و ریتم قلب را به طور کامل بررسی می کند. استفاده از این دستگاه برای بررسی وضعیت قلبی و علائم حیاتی بیماران قلبی بعد و قبل از عمل جراحی استفاده می شود.
مانیتور علائم حیاتی پرتابل برای آمبولانس
از کاربردی ترین این دستگاه برای سنجش علائم حیاتی بیماران، نوع آمبولانسی این محصول می باشد که عمدتا از طراحی سبک برخوردار است که قابلیت نصب در داخل کابین آمبولانس را برعهده دارد و برای بهره مندی از انرژی برق، مجهز به باتری قوی می باشد. لذا این محصول با بهره مندی از پروپ های کاردیوگرام و… می تواند فعالیت قلبی، تنفس، فشار خون، اکسیژن و موارد مهم دیگر را تحت کنترل داشته باشد و کارایی لازم را برای احیای قلبی ریوی در صحنه حادثه، قبل از مراجعه به مراکز درمانی اعمال کند.
معیارهای کلیدی برای انتخاب مانیتور علائم حیاتی مناسب
به طور کلی برای خرید مانیتور علائم حیاتی، لازم است که معیارهای مهم برای انتخاب درست مدل و نوع مناسب آن را مطلع شد. این معیارها می تواند کاربرد دقیق و منحصر به فرد دستگاه را در مراکز درمانی اعمال کند و مانع از ایجاد چالش های درمانی و تشخیص در طول استفاده شود. از جمله مولفه هایی که باید یک دستگاه مانیتور علائم حیاتی داشته باشد به قرار زیر هستند:
دقت و پایداری اندازه گیری
دستگاه موردنظر با داشتن قابلیت لازم برای ارائه مقادیر واقعی وضعیت بیمار در شرایط مختلف از جمله رطوبت بالا، حرکت و لرزش بیمار، شوک های الکتریکی، تغییرات دمایی بدن بیمار یا محیط، شرایط بیولوژیکی بیمار را به صورت واقعی بیان کند. این امر مهمترین پارامتر برای انتخاب دستگاه برای بخش IUC و CCU است.
قابلیت حمل و منبع تغذیه
در انتخاب این محصول، وزن و همچنین قابلیت حمل آن، بسته به محل نصب آن مورد توجه قرار می گیرد. دستگاه های نصب شده در بخش ثابت درمانی, عموما رومیزی هستند که وزن آن ها اهمیتی ندارد. اما مدل آمبولانسی باید پرتابل و قابل حمل بوده و وزن سبکی داشته باشد.
داشتن باتری قابل شارژ نیز برای موارد اضطراری مهم می باشد که باید از ظرفیت بالایی برخوردار بوده و امکان شارژ سریع داشته باشد. بهترین نوع این محصول قابلیت استفاده همزمان از باتری و برق شهری را دارد.
سهولت کاربری برای کادر درمان
بهره مندی از رابط کاربری ساده مانند داشتن صفحه لمسی یا دکمه های بزرگ و نرم، می تواند استفاده آسان آن را برای کادر درمان فراهم کند. نمایشگر دستگاه باید وضوح بالایی داشته باشد و امکان تنظیم آن نیز ساده و قابل فهم باشد.
دوام و مقاومت دستگاه در شرایط سخت
بدنه این محصول باید برای جلوگیری از خرابی در شرایط گرد و غبار و رطوبت، مقاوم باشد که این امر برای آمبولانس ها در اولویت است. همچنین سنسورهای این دستگاه نیز باید از نظر طول عمر مصرفی بررسی شوند.
امکان ذخیره و انتقال داده ها
برای بررسی روند درمان بیمار، لازم است که داده های دریافتی توسط دستگاه در یک محل امن ذخیره شده و در زمان نیاز تحت اختیار پزشک و کادر درمان قرار بگیرد که این پارامتر به همراه قابلیت انتقال داده ها به سیستم مرکزی بیمارستان، باید در انتخاب دستگاه باید مورد توجه قرار بگيرد.
فاکتورهای مهم در انتخاب مانیتور برای ICU
دستگاه مانیتور علائم حیاتی ICU، نیاز به دقت و بررسی بیشتری برای انتخاب و خرید دارد. چون این دستگاه برای سنجش و کنترل علائم حیاتی بیماران حاد استفاده می شود که نیاز به سنجش دقیق برای درمان دارند. بنابراین در انتخاب این دستگاه، باید پارامترهای زیر مورد بررسی قرار بگیرند:
نیاز به نمایش چندین پارامتر همزمان
این دستگاه باید برای سنجش دقیق علائم حیاتی بیمار بستری شده در بخش ICU، چندین علائم حیاتی را به طور همزمان (چه به صورت گرافیکی چه نموداری) کنترل کرده و روی نمایشگر نشان دهد. پارامترهایی مانند ECG چند لید، SpO₂، NIBP، IBP، دما، تنفس، EtCO₂ و در برخی موارد Cardiac Output را باید به صورت همزمان نشان دهد و و امکان تغییر چینش پارامترها روی صفحه نمایشگر را نیز داشته باشد.
سازگاری با تجهیزات دیگر بخش ICU
این دستگاه لازم است که با دستگاه های ونتیلاتور، پمپ انفوزیون، دفیبریلاتور و سایر تجهیزات ارتباط برقرار کند تا امکان تشخیص و درمان را برای پزشکان فراهم نماید.
قابلیت اتصال به سیستم HIS و PACS
سیستم HIS برای ثبت مستقيم اطلاعات بیمار در پرونده کامپیوتری آن، یک سیستم مهم می باشد که این دستگاه باید برای ثبت شرح حال بیمار، به این سیستم قابل اتصال باشد. همچنین قابلیت اتصال به سیستم PACS که برای تبادل و انتقال اطلاعات تصویربرداری و نتایج پزشکی است، برای مانیتور ICU از الزامات می باشد.
ویژگی های هشداردهی دقیق
این دستگاه نیز برای مطلع کردن کادر درمان از وضعیت غیرنرمال بیمار، به سیستم هشدار صوتی تصویری مجهز می باشد که این سیستم برای کارکرد هر یک از پارامترها اعمال شده است.
ویژگی های مانیتور مناسب CCU
مانیتورهایی که برای بخش سی سی یو مورد استفاده قرار می گیرند باید در سنجش شرایط مختلف بطن، دریچه، شدت جریان خون و تمامی مولفه های مربوط به فعالیت قلب، کاربرد داشته باشند. این دستگاه با ویژگی های زیر برای بیماران قلبی مورد استفاده قرار می گیرد:
- قابلیت ثبت ECG با لیدهای متنوع برای پایش تخصصی قلب
- امکان تشخیص آریتمی های قلبی و ریتم آن
- بهره مندی از پارامتر ECG، فشار خون تهاجمی و غیر تهاجمی، اشباع اکسیژن خون، دمای بدن و تعداد تنفس
- دارای سیستم هشدار دقیق برای تمامی پارامترهای علائم حیاتی دستگاه
- دارای مانیتور خوانا و بزرگ
- دارای سیستم اتصال دهنده به مرکز
- قابلیت ذخیره داده ها
ویژگی های مانیتور مناسب برای آمبولانس
استفاده از مانیتور علائم حیاتی در آمبولانس برای کنترل دقیق علائم حیاتی بیماران بدحال و نیاز به احیای قلبی ریوی صورت می گیرد که ویژگی های زیر به عنوان اصلی ترین مولفه های کارکردی این دستگاه تعریف شده اند:
- سبک و قابل حمل
- دارای باتری با ظرفیت بالا و امکان شارژ از باتری آمبولانس
- قابلیت سنجش دما، تنفس، اکسیژن خون، فشار خون تهاجمی و ECG
- قابلیت CPR feedback برای بررسی نتیجه لحظه ای احیای قلبی
- دارای حافظه برای ذخیره اطلاعات بیمار
- رابط کاربری ساده
- نمایشگر روشن و خوانا حتی در نور روز
- دارای هشدار صوتی و تصویری دقیق
- بهره مندی از بدنه مقاوم به رطوبت، ضربه و گرد و غبار
- قابلیت عملکرد دقیق در شرایط حساس مانند لرزش، دمای متغیر و رطوبت بالا
تفاوت‌های مانیتور علائم حیاتی ICU، CCU و آمبولانس
برای اطلاع از تفاوت های هر یک از این دستگاه های مانیتور علائم حیاتی، بهتر است اطلاعات جدول زیر مورد بررسی قرار بگیرد تا از محدودیت ها و مزایای هر یک از مدل های این دستگاه، اطلاعات جامع به دست آید.
| اطلاعات | مانیتور ICU | مانیتور CCU | مانیتور آمبولانس |
|---|---|---|---|
| کاربرد اصلی | کنترل وضعیت بیولوژیکی بیماران بدحال با چند ارگان داخلی درگیر | کنترل وضعیت بیولوژیکی بیماران قلبی | کنترل وضعیت بیولوژیکی بیماران اورژانسی تا رسیدن به مراکز درمانی |
| ویژگی های کاربردی | SpO²، IBP، ECG، NIBP، دما، تنفس، Cardiac Output | SpO²، ECG تا 12 لید، IBP، NIBP، دما، تنفس | ECG تا پنج لید، IBP، SpO²، دما، تنفس، NIBP |
| مزایا | بهره‌مندی کامل پارامترها به صورت همزمان، مناسب برای بیماران بدحال | بهره‌مندی از پارامترهای تخصصی برای کنترل وضعیت بیماران قلبی | سبک، قابل حمل، بهره‌مندی از پارامترهای مهم و اساسی، بدنه مقاوم |
| محدودیت ها | بزرگ و غیر قابل حمل، هزینه بالا | فقط متمرکز بر بیماران قلبی و امکانات کمتر نسبت به مدل CCU | امکانات کمتر، نمایش پارامترهای محدود روی نمایشگر، فضای ذخیره‌سازی محدود |
هزینه و بودجه مورد نیاز برای خرید مانیتور علائم حیاتی
در خرید مانیتور علائم حیاتی، ضمن توجه به مدل و کارکرد این دستگاه، لازم است میزان قیمت خرید آن نیز مورد بررسی قرار بگیرد. طبیعتا برند و همچنین کارکرد این محصول، اصلی ترین مولفه های تعیین کننده قیمت دستگاه به شمار می روند. بنابراین می توان گفت که مدل های ICU این محصول بیشترین قیمت را دارا می باشند که از پارمترهای جامع و کارکرد کلی برخوردار هستند. مدل CCU نیز از مدل آمبولانسی، قیمت بالاتری دارد که این موضوع براساس، حیطه کارکردی دستگاه مورد تعیین قرار می گیرد.
طبعا برندهای خارجی و بین المللی از برندهای رایج چینی، قیمت بالاتری دارند که این موضوع با درنظر گرفتن تعداد پارمترهای علائم حیاتی و ماژول های قابل به روزرسانی این محصول، می تواند در انتخاب دستگاه با هزینه مناسب، برای مرکز درمانی خاص کمک کننده باشد.
برای بهینه سازی هزینه جهت هماهنگی با بودجه محدود خرید لازم است که ابتدا نیاز مرکز درمانی به قابلیت های دستگاه و مدل آن بررسی شود و سپس برند و همچنین تعداد ماژول ها و پیشرفته بودن آن ها، مورد بررسی قرار بگیرد.
نکات مهم در سرویس و نگهداری مانیتور علائم حیاتی
برای استفاده طولانی مدت و بدون چالش از این دستگاه، لازم است نکات مهم نگهداری از دستگاه که اغلب توسط شرکت های تولیدی مورد معرفی قرار گرفته اند، به انجام برسد. از مهمترین این نکات می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بررسی دوره ای (6 ماه یکبار) از برد، اتصالات و ماژول ها انجام بگیرد و پارامترهای آن به صورت دوره ای کالیبره و تنظیم شوند.
- دستگاه در محیط مناسب، به دور از نور مستقیم خورشید، رطوبت زیاد، گرد و غبار و دمای بالای 40 درجه نگهداری شود.
- به روزرسانی نرم افزارهای دستگاه و همچنین تست سیستم هشداردهنده آن مورد توجه قرار بگیرد.
- برای تمیزکاری دستگاه، از آب و مواد شیمیایی استفاده نشود و صرفا دستمال نرم و میکروفایبر و الکل غیر خورنده تمیز شود.
- باتری دستگاه به طور منظم شارژ شود و در نمونع پرتابل، هر دو سال مورد تعویض قرار بگیرد.
- از محافظ برق برای جلوگيري از خرابی منبع تغذیه و نوسانات برق استفاده شود.
- از تا زدن و خیس کردن کاف فشار خون پرهیز شود.
- پروپ SP O² باید از نظر دقت عملکردی بررسی شود و با الکل غیرخورنده تمیز گردد.
پرسش‌های متداول درباره انتخاب مانیتور علائم حیاتی
-
بهترین مانیتور برای بخش ICU کدام است؟
بهترین نوع این دستگاه باید تمامی پارامترهای علائم حیاتی را دارا باشد و از قابلیت اتصال به سیستم مانیتورینگ مرکزی و ماژول های پیشرفته برخوردار باشد.
-
آیا مانیتور آمبولانس با ICU متفاوت است؟
بله، مانیتور آمبولانس از تعداد پارامترهای کمتری برخوردار است و قابل حمل است و برای کنترل حال بیمار در شرایط اضطراری تا رسیدن به مرکز درمانی مناسب است. اما نوع ICU، کارکرد دقیق و جامع تری برای کنترل شرایط بیولوژیکی بیمار دارد.
-
عمر مفید یک مانیتور علائم حیاتی چقدر است؟
به طور متوسط زمان 7 تا 10 ساله، به عنوان طولانی ترین عمر مصرفی مفید دستگاه در صورت رعایت نکات نگهداری تعیین شده است.
-
آیا خرید مانیتور کارکرده گزینه مناسبی است؟
در صورت بازسازی شدن آن توسط شرکت معتبر و بهره مندی دستگاه از گارانتی و خدمات پس از فروش، می تواند گزینه مناسب و به صرفه ای برای خرید باشد.
جمع بندی
انتخاب یک دستگاه مانیتور علائم حیاتی برای کنترل وضعیت بیولوژیکی بیمار، یک انتخاب مهم برای مراکز درمانی است که باید براساس محل نصب و شرایط نیاز، مدل مناسب ICU، CCU یا آمبولانسی با تعداد پارامترهای موردنیاز، انتخاب و خریداری شود. مجموعه یوکامد با ارائه اطلاعات کامل از این دستگاه، انتخاب راحت تر و معقول تری را برای متقاضیان این دستگاه فراهم کرده است.